BUTY WSUWANE NIEFORMALNE

W Polsce praktycznie wszystkie męskie buty bez sznurowadeł wrzuca się do jednego worka i nazywa mokasynami. Ta błędna mentalność być może w pewnym stopniu wynika z braku polskiego nazewnictwa w zakresie różnych rodzajów wsuwanego obuwia. Z resztą również w innych częściach świata terminologia jest wyraźnie zagmatwana i niespójna. Dzisiaj przedstawię kilka modeli butów wsuwanych poniżej kostki o niskim poziomie formalności. To właśnie w tej kategorii znajdują się prawdziwe mokasyny.

ESPADRYLE

 

Źródło: soludos.com

Espadryle – (ang. espadrilles) są to bardzo proste, typowo letnie buty. Mają hiszpańskie korzenie i niezwykle długą historię. Najstarszy znany model sprzed około 4000 lat o bardzo prymitywnej formie znajduje się w muzeum w Grenadzie. Nazwa wywodzi się od rodzaju twardej trawy esparto, która służyła do wyplatania lin. Podeszwa tradycyjnych espadryli powinna być wykonana z odpowiednio uformowanego i zszytego, jutowego sznurka (lub z esparto, czy innych naturalnych roślin), a górne partie z lnianego, bądź bawełnianego płótna. Dawniej były domeną biednych klas społecznych, ale z biegiem czasu osoby lepiej sytuowane dostrzegły ich zalety w postaci przewiewności i wygody. Do świata wielkiej mody wdarły się w latach sześćdziesiątych XX wieku, dzięki współpracy francuskiego projektanta Yves Saint Laurent’a i hiszpańskiej firmy Castaner produkującej ten typ obuwia. Pierwowzory miały płótno najczęściej jednobarwne lub w paski i takie do dziś pozostają najpopularniejsze, choć baza kolorów i wzorów znacząco się powiększyła. Ewoluowała również podeszwa, która zazwyczaj bywa wzmacniana gumą. 

1. Podeszwa - obecnie większość podeszw podkleja się gumą tak, jak na zdjęciu powyżej. Znakiem rozpoznawczym oryginalnych espadryli jest podeszwa z jutowego sznurka.
2. Wnętrze - jako integralna część podeszwy również z naturalnej plecionki.

3. Nosek - specyficzny nosek jest spotykany w bardziej tradycyjnych modelach.
4. Szew boczny - specjalny, charakterystyczny szew wykonywany jeszcze w niektórych zakładach ręcznie, łączący cholewkę z podeszwą.

Dwie wersje podeszw - wyłącznie ze sznurka i z dodatkową, gumową warstwą. Espadryle Zabattigli. Źródło: tolleysavilerow.com

Jako że espadryle najlepiej wyglądają i funkcjonują podczas ciepłych, słonecznych dni, warto je łączyć z letnią garderobą. Szorty, lniane chinosy, koszulki polo, czy koszule z lnu idealnie do nich pasują. Ten rodzaj butów jest bardzo nieformalny i mieści się jedynie w ramach stylu casual. Ostatnio Włosi zaczęli je kompletować nawet z garniturem. To z pewnością dość ekstrawagancki i niesztampowy wybór. Espadryle należy nosić bez skarpetek.

Źródła: ralphlauren.com, yebhi.com, castaner.com

  

MOKASYNY

Źródło: minnetonkamoccasin.com

Mokasyny – (ang. moccasins) ten rodzaj obuwia pochodzi od indiańskich plemion zamieszkujących Amerykę Północną. Część ekspertów uważa, że zostały przez nich przejęte od wędrowców przybyłych z Azji. Nazwa wzięła się od słowa „makasin” z języka ludu Algonquian, co oznacza okrycie stopy. Około 1615 roku Europejczycy podczas wyprawy natknęli się na ten szczep Indian, a po powrocie do Anglii określenie butów oficjalnie ustanowiono. Jednak ta odmiana butów była od początku nierozerwalnie związana z Amerykanami. Tuż po zakończeniu II wojny światowej w 1946 r. powstała Minnetonka – firma z USA produkująca mokasyny. Dzięki niej zapomniane nieco buty ponownie zyskały na popularności. Co więcej, widać w nich wyraźnie dziedzictwo Indian. Są bardzo zbliżone do oryginalnych wersji.

Jak odróżnić mokasyny od pozostałych butów bez sznurowadeł? Po pierwsze w oryginalnych mokasynach podeszwa i boki wykonane są z jednego kawałka skóry, do którego doszyta jest przyszwa w kształcie litery U. Wywinięte do góry przód i boki stanowiły osłonę dla palców i reszty stóp, a uniesiony wyżej szew był lepiej chroniony przed ostrymi kamieniami i innymi przedmiotami znajdującymi się na ziemi. Druga ważna cecha to brak obcasa. Pierwotne mokasyny często nie miały dodatkowo wzmocnionej podeszwy, ale zdarzały się również wersje z drugą warstwą twardej skóry z bizona na spodzie. Wszystko zależało od środowiska w jakim żyło dane plemię. W dzisiejszych warunkach brak odpornej podeszwy wiązałby się z krótką żywotnością, więc taka opcja nie byłaby zbyt funkcjonalna. Dlatego mokasyny zazwyczaj podszywane są gumą lub jej fragmentami. Dodatkowo tył mokasynów najczęściej jest opatrzony jednym lub dwoma szwami.

1. Brak obcasa - podeszwy mokasynów są z reguły płaskie. W nowoczesnych modelach czasami występuje namiastka minimalnego obcasa lub nieco grubsze kawałki gumy w miejscu pięt.
2. Przyszwa w kształcie litery U - to jeden z najważniejszych znaków rozpoznawczych mokasynów.

3. Konstrukcja mokasynowa - przód, boki i spód powinny być wykonane z jednego kawałka skóry.
4. Szew tylny - większość mokasynów posiada z tyłu przynajmniej jeden szew.

Różne wersje podeszw mokasynów. Źródła: minnetonkamoccasin.com, brooksbrothers.com, ralphlauren.com

Mokasyny to kolejny model ściśle nieformalnych butów na czas letnich upałów. Mogą być wykonane ze skóry licowej, jak i zamszowej. Występują w całej gamie przeróżnych kolorów. Świetnie się komponują z szortami i polówką, czy przewiewną koszulą. Można je również założyć do lnianych lub bawełnianych chinosów. Koniecznie bez skarpet.

Źródła: ralphlauren.com, lyst.com, countryattire.com

MOKASYNY DLA KIEROWCÓW

 

Źródło: gentlemansgazette.com

Mokasyny dla kierowców – (ang. driving mocs, car shoes) Jak sama nazwa wskazuje pierwotnym przeznaczeniem tych butów była jazda samochodem. W 1963 r. powstała włoska firma Car Shoe założona przez Gianni’ego Mostile. W tym samym czasie opatentowała innowacyjne buty o miękkiej mokasynowej konstrukcji z kilkoma modyfikacjami. Boki i tył były przewleczone skórzanymi rzemieniami związanymi w kokardę na górze przyszwy. Podobnie jak ma to miejsce w butach żeglarskich, tyle że sznurówki w car shoes mają charakter dekoracyjny. Drugim bardzo ważnym udoskonaleniem były gumowe wypustki na podeszwie, które pozwalały lepiej „czuć” pedał gazu i hamulca oraz zapobiegały ześlizgiwaniu się z nich stopy. 

1. Brak obcasa - buty samochodowe wywodzą się od tradycyjnych mokasynów, więc i w ich przypadku obcas nie występuje.
2. Gumowe wypustki - to chyba najważniejszy znak rozpoznawczy mokasynów dla kierowców.
3. Przyszwa w kształcie litery U - kolejna pozostałość po tradycyjnych mokasynach.

4. Rzemyki - przewleczone wokół górnej części cholewki znajdowały się w pierwowzorze butów samochodowych.
5. Kokardka - to najbardziej oryginalna i tradycyjna forma dekoracyjna mokasynów dla kierowców. Obecnie elementy ozdobne są różne, co widać na niżej umieszczonym zdjęciu z modelami Car Shoe.
6. Pięta - tył mokasynów samochodowych ma najczęściej wywinięty do góry kawałek skóry podeszwowej, dodatkowo opatrzony gumowymi wypustkami.
7. Konstrukcja mokasynowa - przód, boki i spód powinny być wykonane z jednego kawałka skóry.

Wygoda, lekkość i elastyczność to cechy, które pozwalały na komfortową jazdę i nie męczyły nóg. Początkowo używali ich tylko mężczyźni, których było stać na dodatkową parę butów wyłącznie do prowadzenia auta. Sytuacja się zmieniła, gdy w latach siedemdziesiątych XX wieku Diego Della Valle – wnuk założyciela włoskiej firmy Tod’s wprowadził do sprzedaży kultowe mokasyny dla kierowców o nazwie Gommino. Buty ze 133 gumowymi wypustkami na podeszwie stały się flagowym produktem marki. Do ich spopularyzowania przyczynił się między innymi Gianni Agnelli, który miał je na nogach podczas telewizyjnego występu. Nic dziwnego, że związana z przemysłem motoryzacyjnym ikona stylu upodobała sobie właśnie taki rodzaj butów. Dzięki odpowiedniemu marketingowi stały się dostępne dla mas i zostały zaadoptowane przez świat mody.

Różne style mokasynów dla kierowców. Źródło: carshoe.com

Ten typ mokasynów najlepiej sprawdza się w okresie letnio – wiosennym, szczególnie w wersji zamszowej. Wybór kolorów jest nadzwyczaj bogaty. Buty prezentują się bardziej elegancko niż zwykłe mokasyny, co zwiększa ich uniwersalność. Odnajdą się w letnich, swobodnych stylizacjach, jak polo i szorty, ale można je założyć także do ubrań w stylu smart casual. Tak naprawdę tworzą most między butami nieformalnymi, a półformalnymi. Odpowiednio zestawione i w odpowiedniej postaci mogą z powodzeniem nabrać klasy oraz elegantszego charakteru. Zestawy koordynowane, a nawet sportowe garnitury z lekkich, letnich tkanin będą właściwe. Buty dla kierowców zaleca się nosić bez skarpetek i w tej wersji świetnie się sprawdzają w słoneczne dni. Trzeba jednak pamiętać, że w przeszłości służyły do jazdy samochodem, więc ich widok w parze ze skarpetami nie był niczym niezwykłym.

Źródła: ralphlauren.com, tods.com, brooksbrothers.com

Źródła: ralphlauren.com, tods.com

Źródła: ralphlauren.com, tods.com

Moda odcisnęła swoje piętno na wszystkich trzech typach obuwia. Pojawiło się więcej wzorów, kolorów, zmieniły się materiały i fasony. Dzisiaj naprawdę trudno odróżnić zwykłe mokasyny od butów dla kierowców. Często ich wygląd odbiega od tradycyjnej formy, a cechy charakterystyczne się zacierają. Producenci często uogólniają nazewnictwo, a do tego tworzą przeróżne hybrydy, będące połączeniem paru stylów. W moich opisach odwołuję się do najbardziej standardowych modeli, które tworzyły pierwowzór i podwaliny dla danego rodzaju butów. Mam nadzieję, że rzuciłem wystarczającą dozę światła na mokasynową terminologię. 

Omawiane dzisiaj buty mają kilka cech wspólnych. Wszystkie są pozbawione sznurowadeł, a cholewka jest bardzo niska, poniżej kostek. Najlepiej sprawdzają się podczas ciepłej pogody, szczególnie w letnich stylizacjach. Są niezwykle wygodne i lekkie. Wszystkie można nosić bez skarpetek, a niektóre wręcz należy.