OTWARTY VS ZAMKNIĘTY KANAŁ

Źródła: church-footwear.com, cheaney.co.uk

Skórzane podeszwy w butach produkowanych metodą goodyear welted mogą mieć otwarty lub zamknięty kanał. Oznacza to, że szew mocujący podeszwę do ramy może być widoczny lub nie. Który z nich jest lepszy, to sprawa wyjątkowo dyskusyjna. W większości przypadków polemika sprowadza się do zaledwie kosmetycznych korzyści stojących po stronie zamkniętego kanału. Ale czy tak jest na pewno?

Otwarty kanał charakteryzuje się widocznym rowkiem biegnącym przy krawędziach podeszwy, w którym znajduje się szew. Wydaje się być bardziej powszechny, a wśród obuwia ze średniej półki zdecydowanie przeważa. Nie jest to oczywiście sztywna reguła, gdyż takie mocowanie można uświadczyć nawet w ofercie Edwarda Greena. Co więcej, duża część znanych angielskich producentów z wiekowymi tradycjami stosuje głównie otwarty kanał. Mam tu na myśli marki pokroju Loake, Barker, Cheaney, Church’s, Crockett & Jones. Poza tym ten sposób wykończenia niemal zawsze występuje w butach w stylu country i wszelkich grubych podeszwach, szczególnie gumowych. Uważam, że to całkiem sensowne rozwiązanie, ponieważ razem doskonale się uzupełniają i wspomagają w tworzeniu nieformalnego charakteru masywnych trzewików. Wartość otwartego kanału jest nierozerwalnie związana z jego głębokością i grubością szwów. Dlatego przy zakupie trzeba na te aspekty zwracać baczną uwagę.

Otwarty kanał często występuje w butach w stylu country. Źródło: leffot.com

Gumowe podeszwy zwykle posiadają otwarty kanał. Źródło: leffot.com

Wielu angielskich producentów z tradycjami stosuje otwarty kanał, m.in. Church's. Źródło: leffot.com

Zamknięty kanał szycia dominuje w butach najbardziej luksusowych marek oraz robionych na zamówienie. W tym przypadku szwy są takie same jak przy otwartym kanale, lecz ich nie widać. Przykrywa je gładka warstwa skóry, przez co podeszwa zyskuje „czystsze”, bardziej schludne i eleganckie oblicze. Taki sposób stosuje m.in. John Lobb, Gaziano & Girling, Stefano Bemer, ale można go również spotkać w modelach z niższej półki cenowej. Na przykład Cheaney, czy Crockett & Jones mają w ofercie obie formy szycia podeszwy, z tym że zamknięty kanał pojawia się w ich droższych liniach – Imperial Cheaney oraz Handgrade C&J. Wyższy koszt butów z niewidocznym szwem podyktowany jest między innymi dodatkowym czasem pracy potrzebnym do ich wykończenia. Producent pokazuje w ten sposób dbałość o detale i ogromny nacisk na estetykę. Dlatego też często zamknięty kanał wiąże się z lepszą jakością użytych materiałów i wykonania.

Podeszwy z zamkniętym kanałem stosują najbardziej ekskluzywne marki. Źródło: leffot.com

Źródło: leffot.com

Zamknięty kanał stanowi bardzo estetyczny wygląd i jest wyrazem wyższego kunsztu. Źródło: leffot.com

Zamknięty kanał jest domeną butów robionych na zamówienie, jak tych od Stefano Bemera. Źródło: stefanobemersrl.com

Cheaney stosuje oba kanały, ale zamknięty występuje w droższej linii Imperial. Buty po lewej kosztują 465 euro, a po prawej 695 euro. Źródło: cheaney.co.uk

Aby w pełni zrozumieć i ocenić wartość zamkniętego kanału należy przyjrzeć się metodom jego tworzenia. Prawie wszyscy producenci butów gotowych stosują poziome, maszynowe cięcie spodniego kruponu. Polega ono na nacięciu cieniutkiej warstwy skóry znajdującej się przy krawędziach podeszwy, po czym na odsłoniętej części zostaje wykonane szycie. Następnie odwinięte kawałki przykleja się z powrotem na to samo miejsce, tyle że już na szwy. Zazwyczaj grubość tej osłaniającej powłoki waha się w granicach 1 – 2 mm, więc jest to znikoma ochrona dla leżących pod spodem nici. Prędzej, czy później warstwa ochronna się zetrze. Nie zmienia to jednak faktu, że na wstępnym etapie tworzy jakąś formę zabezpieczenia.

Na zdjęciu widać jak cienki kawałek skóry chroni szwy przy cięciu poziomym. Źródło: theshoesnobblog.com

Druga technika dotyczy ręcznego wykonywania zamkniętego kanału. W tej wersji nacięcie robi się pod kątem, przez co ostrze zanurza się bardziej w głąb podeszwy. Na samym dole powstaje szew, który jest chroniony znacznie grubszą warstwą skóry. Ta forma faktycznie przewyższa pod każdym względem otwarty kanał, jednak zarezerwowana jest głównie dla butów robionych na zamówienie. Do tego ręczny wkład pracy wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Ręczne cięcie zamkniętego kanału pozwala na lepszą ochronę szwów. Źródło: carreducker.blogspot.com

Istnieją też różne metody zamykania kanału. Najważniejsze, aby był on w pełni szczelny, bo tylko wtedy gwarantuje skuteczność.

Zamknięcie kanału jest całkowicie niewidoczne. Źródło: shoegazing.se

Tutaj widać miejsce zamknięcia kanału. Źródło: shoegazing.se

Pomijając metody stosowane w obuwniczym bespoke zastanówmy się nad wyższością jednego kanału nad drugim. Z całą pewnością oba są obarczone wadami i zaletami.

Kanał otwarty

Wady:

- szwy są odsłonięte, więc od samego początku narażone są na styczność z piaskiem i innymi czynnikami niszczącymi integralność ściegu.

- widoczne szwy uznaje się za formę obniżającą estetykę podeszwy. W niektórych przypadkach można się również przyczepić do poszarpanych, kiepsko wykonanych brzegów kanału.

- gorsi producenci oferują płytkie kanały, gdzie szwy niemal bezpośrednio dotykają podłoża. W ten sposób szybko ulegają przetarciu. Rzecz jasna ta wada dotyczy wyłącznie butów niższej klasy.

Zalety:

- w zdecydowanej większości są tańsze od butów z zamkniętym kanałem.

- różnicę kosztów, którą producent zaoszczędzi na nie zastosowaniu zamkniętego kanału może przeznaczyć np. na lepszą jakość cholewki.  

- są łatwiejsze w naprawie.

Kanał zamknięty

Wady:

- szwy są chronione tylko cieniutką warstwą skóry. W styczności z wilgocią i chropowatą nawierzchnią zostają narażone na rozwarstwienia lub ubytki zewnętrznych krawędzi podeszwy.

- wyższa cena, nie zawsze adekwatna do modeli z otwartym kanałem.

Zalety:

- pomimo tego, że szwy są pokryte tylko cienką warstwą, to i tak stanowi ona dodatkową ochronę. Najpierw dojdzie do jej przetarcia i odkrycia szwów, a dopiero potem zaczną się przecierać nici. Tak więc amortyzacja podeszwy ulegnie spowolnieniu.

- estetyka na wyższym poziomie. Ukryte szwy powodują nieskazitelnie gładką powierzchnię i miły dla oka, elegancki wygląd (oczywiście tylko, gdy buty są nowe).

Buty ze standardowym zamkniętym kanałem są narażone na ubytki odsłaniające szwy, takie jak na zdjęciu.

Niektórzy podeszwom z zamkniętym kanałem przypisują lepszą wodoodporność w porównaniu z otwartym mocowaniem. Prawdopodobnie powodem takiego myślenia są otwory na szwy, przez które miałaby przenikać wilgoć. Oczywiście nie ma takiej możliwości, ponieważ w technologii goodyear welted ścieg widoczny na podeszwie jest połączony z ramą i nie dochodzi bezpośrednio do wnętrza buta. 

Biorąc pod uwagę plusy i minusy obu standardowych typów, żaden nie wybija się wyraźnie na pierwszy plan. Rzeczywiście estetyka odgrywa największą rolę wśród korzyści płynących z zamkniętego kanału. Dla wielu nie będzie to jednak wystarczający argument, aby wydać na to dodatkowe pieniądze. Zwłaszcza, że skórzana podeszwa jest piękna do momentu pierwszego zetknięcia z szorstką powierzchnią. Ważnym atutem zamkniętego kanału jest dodatkowe, choć nieznaczne zabezpieczenie ściegu, które nieco opóźni proces jego zużycia. Z drugiej strony stanowi ono najsłabszy punkt całej podeszwy i może się rozwarstwiać. Tego problemu nie ma przy kanale otwartym. Kolosalne znaczenie ma ścieralność spodniego kruponu. Im mniejsza, tym bardziej pozytywnie wpłynie na ochronę szwów, bez względu na rodzaj kanału.

Myślę, że podczas zakupu butów gotowych wybór kanału nie powinien być decydującym kryterium. Istnieją wyższe priorytety z jakością skór i wykonania na czele. Muszę jednak przyznać, że zamknięty kanał rzeczywiście może się wiązać z wyższą jakością całych butów. Właśnie dlatego są one droższe, a wygląd mocowania ma w realnej cenie dużo mniejsze znaczenie. Poza tym jedyny skuteczny, funkcjonalny i estetyczny kanał to ten zamknięty… tyle, że głębiej ingerujący w podeszwę, najlepiej ręcznie cięty pod kątem w butach robionych na zamówienie. Tak więc, jeśli budżet pozwala, to bezsprzecznie najbardziej optymalna opcja.