7 grudnia 2016

GIZA 45 – KRÓLOWA EGIPSKIEJ BAWEŁNY


Egipska bawełna uchodzi za jedną z najlepszych na świecie. Żyzna ziemia i klimat panujący wokół Delty Nilu rodzi niezwykłe włókna o doskonałych właściwościach fizycznych. Jednak nie wszystkie odmiany są sobie równe. Na szczególną uwagę zasługują gatunki klasy „Giza” o bardzo długich włóknach. Najszlachetniejsza, najcenniejsza i najbardziej pożądana jest Giza 45. To właśnie z niej powstają wyjątkowo luksusowe koszule o nadzwyczajnej miękkości i delikatności.

Egipska bawełna klasy "Giza" słynie z bardzo długich włókien, dzięki czemu powstają z niej doskonałe koszule.

W Egipcie bawełna była uprawiana od starożytności, ale dopiero od około 1820 roku doszło do powstania surowca wysokiej jakości. Przyczynił się do tego wicekról tego kraju – Muhammad Ali Pasza, dzięki któremu sprowadzono i połączono nasiona bawełny brazylijskiej i Zachodnio Indyjskiej Sea Island. Taka piorunująca mieszanka wsparta idealnymi warunkami środowiskowymi musiała zaowocować niezrównanymi włóknami, które szybko zyskały nieskazitelną renomę w Europie. Egipski władca doprowadził do rozwoju przemysłu bawełnianego na szeroką skalę i rozprzestrzenił uprawy wzdłuż całego Nilu.

Muhammad Ali Pasza przyczynił się do powstania bawełny wysokiej jakości w Egipcie. Źródło: wikipedia.org

Najstarszy rynek bawełny na świecie w Aleksandrii. Pierwszą sprzedaż odnotowano tam w 1865 r. Na tablicach po lewej widnieje ówczesny kurs Gizy 1 (Ashmouni) i Gizy 7, będącej źródłem późniejszej Gizy 45. Źródło: gizacotton.com

Nil oraz panujące w jego obszarze unikalne warunki klimatyczne, stworzyły idealne środowisko do uprawy szlachetnej bawełny. Rośliny nie bez przyczyny sadzi się na koniec marca. Temperatury są wówczas dość łagodne, a osłonięte gałęziami i liśćmi pączki nie są narażone na „wypalenie” przez silne promienie słoneczne. Między lipcem, a sierpniem, gdy klimat jest bardzo stabilny, dochodzi do kształtowania się włókien. Ta stabilność bardzo korzystnie wpływa na ich ostateczną formę i właściwości. Plony zbiera się we wrześniu. 

Zdjęcie satelitarne Delty Nilu pokazuje jak żyzny to obszar. Źródło: blog.fabriziorozzi.it

Plantacja egipskiej bawełny. Źródło: madamasr.com

W przypadku tak luksusowych gatunków jak Giza 45 odbywa się to ręcznie w pięciu oddzielnych etapach. Zastosowanie ludzkich rąk zamiast maszyn skutkuje wieloma zaletami. Po pierwsze daje gwarancję zrywania tylko tych włókien, które są w pełni dojrzałe. Staranna selekcja jest ważna, ponieważ im dojrzalszy surowiec, tym dłuższy i mocniejszy. Destrukcyjne działanie maszyn jest wyłączone, więc od początku uzyskuje się znacznie większą czystość i wytrzymałość. Dodatkowo potęguje ją ograniczenie czesania włókien oraz stosowanie mniejszej ilości chemicznych specyfików. Dzięki temu włókna zachowują swoją naturalną strukturę, co przynosi same korzyści. Przede wszystkim są bardziej miękkie i delikatne, ale też silniejsze. Ręczne zbiory zwiększają koszty bawełny, ale z drugiej strony zapewniają najwyższą jakość.

Giza 45 jest zbierana ręcznie. Źródło: ft.com

Rodzina „Giza” ma obecnie ponad 10 różnych, uprawianych odmian, ale próby ich krzyżowania przynoszą co jakiś czas nowe rodzaje. Można tu wymienić m. in. Gizę 45, 70, 80, 86, 87, 88, 90, 92, 93. Ze względu na długość włókien dzielą się na dwie kategorie: bardzo długie włókna (ang. extra long staple cotton - ELS) oraz długie włókna (ang. long staple cotton – LS). Do pierwszej grupy z ekstra długimi włóknami zalicza się właśnie Giza 45. Oprócz niej są jeszcze m.in. Giza 70, Giza 87, Giza 88, Giza 92 i Giza 93. Bawełna o długich włóknach obejmuje Gizę 86, a także odmiany rosnące w południowej części Górnego Egiptu – Giza 80 i 90. Co ciekawe, najmniej wartościowe typy bawełny (Giza 80, 85, 90) stanowią zaledwie około 10 % całkowitej produkcji egipskiej bawełny. Kraj bazuje na uprawie odmian długowłóknistych, gdzie Giza 86 stanowi około 84 % ogólnej produkcji. Najbardziej luksusowe ELS to tylko niewielki odsetek upraw, z czego Giza 87 jest najliczniejsza i wynosi 1,8 % całkowitej produkcji egipskiej bawełny.

Oprócz Gizy 45 wykorzystuje się również inne odmiany. Po lewej Giza 70, po prawej Giza 87.

Giza 45 to najstarsza odmiana nadal uprawiana w Egipcie od ponad 60 lat. Powstała ze skrzyżowania Gizy 7 i Gizy 28. Po raz pierwszy pojawiła się na rynku w 1951 r., lecz na kilka kolejnych lat ją wycofano. Powróciła w 1959 r., a w 1966 r. osiągnęła maksymalny uprawiany areał wielkości 65 000 hektarów, który z biegiem czasu stopniowo się obniżał. W latach 1990 – 1999 było to zaledwie 4 000 ha. Aktualnie Gizę 45 uprawia się w bardzo ograniczonych ilościach na stosunkowo małym obszarze Kafr El Sheikh, leżącym we wschodniej części delty Nilu. Jeszcze niedawno stanowiła ona jedynie 0,4 % całkowitej rocznej produkcji egipskiej bawełny.

Uprawy Gizy 45 są znikome, co widać na tej mapie. Źródło: filmar.it

Giza 45 uchodzi za najlepszy typ egipskiej bawełny ze względu na swoje nadzwyczajne właściwości. Może się pochwalić jednymi z najdłuższych nici, nierzadko przekraczających 36 mm. Posiada bardzo cienkie włókna o średniej grubości 2,95 mikrometra, ale bez problemu osiągają wartości poniżej 2,8 qm. Mimo tak dużego rozdrobnienia jej wytrzymałość pozostaje niezwykle wysoka. Odporność na rozerwanie wynosi około 44,3 g/tex. Na dodatek indeks jednorodności jest równy 88,5 %, co oznacza, że włókna są bardzo regularne i jednolite. Natomiast stopień jasności jest równy 73,5 %. Dzięki tym wszystkim czynnikom z surowej Gizy 45 powstają miękkie, niezwykle mocne i elastyczne tkaniny o delikatnym, wręcz jedwabistym chwycie.

Giza 45 to królowa egipskiej bawełny przez swoje unikalne właściwości. Źródło: laspola.com
      
Spośród ekskluzywnych szczepów gizy o bardzo długich włóknach warto wyróżnić również Gizę 87. Powstała ze skrzyżowania najdoskonalszej Gizy 45 i Gizy 77. Patrząc na parametry, niewiele ustępuje „królowej” egipskiej bawełny. Długość nici oscyluje w granicach 36 mm, a ich grubość wynosi około 3 mikrometry. Indeks jednorodności jest równy 87,5 %, a odporność na rozerwanie dochodzi do 47 (44,6) g/tex. Cechą, która najbardziej wyróżnia ten typ gizy jest stopień jasności. Przy wskaźniku równym 75 % góruje nad resztą gatunków. Dzięki temu chętnie korzystają z niej producenci koszul. Tak wysoki poziom jasności zapewnia śnieżną biel, więc tkaniny koszulowe w tym kolorze są perfekcyjne i zachowują nieskazitelną czystość.

Giza 87 przez swój wysoki wskaźnik jasności idealnie nadaje się do produkcji białych koszul Źródło: edicionessibila.com

Giza 93 to jedna z nowszych odmian bawełny stworzona z połączenia Gizy 77 i Pima S6. Gatunek jest bardzo obiecujący i prezentuje najwyższy poziom jakości. Nie dość, że może konkurować z Gizą 45, to ma wszelkie atuty, aby zostać jej następczynią. Prezentuje dłuższe i cieńsze włókna przy jeszcze wyższej wytrzymałości. Mają one około 37 mm i przeciętnie 2,9 qm, a indeks jednorodności równy 86,8 %. Odporność na rozerwanie jest niezwykle wysoka i wynosi 48,3 g/tex. Giza 93 ma bardzo duży potencjał i być może zostanie w przyszłości kolejną „królową” egipskiej bawełny.

Poniżej porównanie parametrów kilku wybranych odmian Gizy. 

Typ bawełny
Długość włókna
mm
Średnica włókna
qm
Wytrzymałość
g/tex
Indeks jednorodności %
Giza 45
36
2,95
44,3
88,5
Giza 93
37
2,9
48,3
86,8
Giza 87
36
3
44,6
87,5
Giza 88
35
4
45,5
86,9
Giza 70
35,5
4,2
41
87
Giza 86
33
4,5
41
86

Cechy fizyczne Gizy 45 pozwalają tworzyć z niej doskonałe tkaniny. Powstają z nich m. in. pościele, ale mają też zastosowanie w branży modowej. Znajdują zastosowanie wśród najbardziej renomowanych domów mody, takich jak Zegna, Armani, Kiton. Z królewskich włókien wyrabia się bieliznę, skarpetki, czy t-shirty. Na szczególną uwagę zasługują tkane z tego surowca koszule. Z reguły są one szyte na zamówienie, ponieważ materiał jest bardzo drogi i ograniczony. 

Ermenegildo Zegna korzysta z egipskiej bawełny Giza do produkcji swoich najlepszych koszul. Źródło: archivio.crisalidepress.it

Znaczne zasoby tej bawełny posiada włoska Grupa Albini. Należące do niej tkalnie Thomas Mason i David & John Anderson dysponują najdoskonalszymi próbnikami z Gizą 45. Wystarczy spojrzeć na kolekcję „Goldline” T. Masona oferującą „królową” egipskiej bawełny w wersji 140’s – 2 ply. Jeszcze bardziej prestiżowa jest kolekcja „Cullinan” od D & J Andersona. W jej skład wchodzą tkaniny 300’s – 2 ply, pochodzące ze starannie wyselekcjonowanych włókien. Jedynie 2 % surowca z całej Gizy 45, jaką posiada Albini jest w stanie sprostać wymaganiom niezbędnym do produkcji Cullinana. To jednak nie jest szczyt możliwości tej włoskiej grupy. „Millennium Star” to jedno z najnowszych osiągnięć oferowanych przez DJA. Bawełna 330’s w wersji 3 ply z pewnością robi wrażenie.

Albini i należące do niej tkalnie dysponują najdoskonalszą Gizą 45. Źródło: myself.lu

Kolekcja Goldline Thomasa Masona zawiera tkaniny z Gizy 45 w wersji 140/2.

Millennium Star to limitowane tkaniny DJA z Gizy 45 w wersji 330/3. Źródło: luxurylifedesign.blogspot.com

W Polsce koszule z Gizy 45 można uszyć w atelier Emanuela Berga. Oczywiście dostępna jest tylko opcja szycia na miarę. Posiadają w ofercie nawet „trzysetkę”. W dotyku jest niewyobrażalnie jedwabista. Miałem przyjemność sprawdzić to osobiście. Niestety nie nadaje się do codziennego użytku. Bez względu na wszystko, koszule z egipskiej Gizy 45 należą do najdroższych i najbardziej luksusowych na świecie.

Koszule z bawełny Giza 45 można uszyć w salonach Emanuel Berg. Źródło: emanuelberg.pl

Bawełna z Gizą 45 na czele, to dziedzictwo Egiptu. Niestety zostało ono zagrożone przez ostatnie perturbacje i problemy toczące się w tym kraju. W latach świetności każda odmiana gizy zawsze była uprawiana w osobnym regionie, aby uniemożliwić mieszanie się gatunków. Przez długi czas bardzo dbano o czystość odmian. Jednak pod koniec rządów Mubaraka nie sprawowano już takiej kontroli nad procesami uprawy. Dochodziło do mieszania szczepów długowłóknistych z tańszymi. Jakość egipskiej bawełny uległa przez to pogorszeniu, a powierzchnie uprawne oraz eksport drastycznie spadły. Na szczęście Grupa Albini dysponuje własnymi polami i kontroluje cały cykl produkcyjny, począwszy od selekcji i sadzenia ziaren, poprzez zbiory, do końcowego tkania. Dzięki restrykcyjnym wymogom są w stanie nadal otrzymywać bawełnę perfekcyjnej jakości. Jednak staje się ona przez to jeszcze bardziej limitowanym towarem.

Dzięki Albini należące do nich tkalnie nadal produkują tkaniny z egipskiej bawełny ELS.

8 komentarzy:

  1. Świetny artykuł (z resztą jak większość), co to znaczy, że nie da się chodzić w 300's, z czego to wynika?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję. Chodzi o to, że im włókna mają wyższe "S", tym są cieńsze. 300's to już ekstremalnie drobne fibryny, a co za tym idzie mniej trwałe. Jakość takich tkanin polega na delikatności i jedwabistym chwycie. W dotyku są nieporównywalnie przyjemniejsze i znacznie bardziej komfortowe dla skóry od typowych 80 - 100's, ale za to mają większą tendencję do przetarć i wyświeceń. Dlatego, mimo, że się płaci kolosalne pieniądze za koszulę z bawełny 300's, to lepiej nosić ją od "wielkiego dzwonu", bo w przeciwnym razie szybko się zużyje.

      Usuń
    2. Jasne, czyli to samo co z garniturami. Mam kilka dobrych koszul, ale muszę przyznać, że LB Royal Collection robi piorunujące wrażenie, jest chyba nawet lżejsza niż koszule jedwabne, które noszę. Widziałem, ze RL Puprle Label robi koszule z 300's chyba na taką zapoluje. Pozdrawiam Tomek

      Usuń
    3. Dokładnie, tkaniny garniturowe w tej kwestii są podobne do koszulowych. Borrelli to górna półka i wysoka cena, więc musi prezentować odpowiedni poziom. Co do koszuli RL, to życzę udanych łowów, choć pewnie szarpnie po kieszeni :) Pozdrawiam.

      Usuń
    4. :) czekam na kolejne posty, bacznie obserwuję i gratuluję bloga.
      Pozdrawiam
      Tomek

      Usuń
  2. Witam. Chciałbym zapytać skąd ma Pan te wszystkie informacje na temat tej bawełny i gdzie można by znaleźć podobne na temat innych, a zwłaszcza tych które można kupić w Polsce?

    Szukam bawełnianej dzianiny, która mi się nie rozciągnie z czasem. Przeczytałem że to zależy w dużej mierze od włokna i jego długości...no ale z drugiej strony, nie potrzebuję też produktów ekskluzywnych. Byłbym wdzięczny za jakiekolwiek informacje.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam serdecznie. Pisząc ten artykuł korzystałem z wielu źródeł. Głównie były to zagraniczne strony internetowe, np:

      http://www.albinigroup.com
      http://gizacottonegypt.blogspot.com
      http://www.truthaboutthreadcount.com
      http://www.filmar.it

      To tylko kilka przykładów. Dodatkowo miałem przyjemność poobcować z tego typu bawełną podczas wizyty w firmie Emanuel Berg.

      Wydaje mi się, że w Polsce łatwiej byłoby kupić tkaniny z egipskiej bawełny, aniżeli dzianinę. Nie znam żadnego sklepu stacjonarnego, który miałby w stałej ofercie coś podobnego. Warto poszukać w sklepach internetowych z tkaninami.

      Egipska bawełna słynie z długich włókien i to w dużej mierze warunkuje ich dobrą jakość i trwałość. Jeśli jeszcze będzie w formie "2 ply" (2 fold), to znacznie zwiększy szanse, że nie będzie się z czasem rozciągać.

      Giza 45 lub inne włókna z jej rodziny są zdecydowanie ekskluzywne, ale egipska bawełna nie ogranicza się tylko do nich.

      Pozdrawiam

      Usuń
  3. Dzień dobry! Już kiedyś slyszałem o super własciwosciach tej bawełny. A nawet moge powiedziec wiecej, mam koszulę z niej, sprawdza sie idealnie!

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...